Tiêm HPV là giải pháp giúp phòng ngừa ung thư cổ tử cung, mụn cóc sinh dục và nhiều vấn đề sức khỏe do virus Human Papillomavirus (HPV) gây ra. Vậy tiêm phòng HPV có tác dụng gì? Nên tiêm HPV mấy mũi? Hãy cùng giải đáp qua bài viết của Diag.
Tiêm HPV là giải pháp giúp phòng ngừa ung thư cổ tử cung, mụn cóc sinh dục và nhiều vấn đề sức khỏe do virus Human Papillomavirus (HPV) gây ra. Vậy tiêm phòng HPV có tác dụng gì? Nên tiêm HPV mấy mũi? Hãy cùng giải đáp qua bài viết của Diag.
Vắc xin HPV được phát triển dựa trên công nghệ DNA tái tổ hợp. Cơ chế phòng ngừa của nó tương tự như các loại vắc xin khác, nhằm mô phỏng quá trình gây bệnh tự nhiên của virus HPV để kích thích hệ miễn dịch sản xuất kháng thể. Khi được tiêm vào cơ thể, vắc xin kích thích miễn dịch để phản ứng với virus HPV, giúp ngăn ngừa sự lây lan của virus sang các tế bào khác.
Vắc xin HPV hiện nay được sản xuất dựa trên Virus-like particles (VLPs) - các vi sinh vật có cấu trúc giống virus, nhưng thiếu DNA gây bệnh nên không làm lây nhiễm. Chúng chống lại virus tự nhiên và kích thích sản xuất kháng thể cao trong cơ thể, nâng cao hiệu quả của vắc xin.
Tuy nhiên, vắc xin HPV chỉ có tác dụng phòng ngừa, không điều trị các bệnh liên quan đến virus HPV như ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo và hậu môn hay các tổn thương khác. Do đó, nó không thể ngăn ngừa những tổn thương đã có từ trước khi tiêm chủng.
Vắc xin HPV là một loại vắc xin giúp phòng ngừa một số bệnh do virus Papilloma ở người (HPV) gây ra, bao gồm:
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), độ tuổi lý tưởng để tiêm vắc xin HPV là từ 9 đến 26 tuổi. Tuy nhiên, "thời điểm vàng" để tiêm chủng là từ 9 đến 14 tuổi. Giai đoạn này, cơ thể có khả năng đáp ứng miễn dịch cao, tạo ra hiệu giá kháng thể mạnh mẽ nhất, giúp bảo vệ tối ưu trước các chủng virus HPV gây ung thư.
Đối với vắc xin Gardasil 9 (Mỹ) được cấp phép lưu hành tại Việt Nam vào năm 2022, chuyên dùng để ngừa 9 tuýp HPV phổ biến và nguy hiểm nhất. Ban đầu, vắc xin này được chỉ định tiêm cho trẻ em và thanh niên từ 9 đến 26 tuổi. Tuy nhiên, nhận thấy sự cần thiết của việc chủng ngừa cho đối tượng trên 26 tuổi, Bộ Y tế Việt Nam đã quyết định mở rộng chỉ định tiêm vắc xin Gardasil 9 cho trẻ em và người lớn từ 9 đến 45 tuổi, mang lại cơ hội phòng bệnh cho người ở độ tuổi dưới 45.
Vắc xin HPV với cơ chế tạo miễn dịch chủ động hiệu quả, đặc biệt phụ nữ đã có gia đình, đã quan hệ tình dục hoặc quá độ tuổi vẫn được khuyến khích khích tiêm ngừa vắc xin HPV. Vậy trường hợp nào không được tiêm vắc xin HPV? Dưới đây là các đối tượng không nên tiêm chủng vắc xin HPV:
Vắc xin HPV rất an toàn. Kể từ khi nó được giới thiệu vào năm 2006, tính an toàn tiêm chủng của vắc xin HPV đã được đánh giá thông qua nhiều nghiên cứu và giám sát quy mô lớn. Ủy ban Tư vấn Toàn cầu về An toàn vắc xin (GACVS), phối hợp với các cơ quan y tế từ Đan Mạch, Vương quốc Anh và Mỹ, đã liên tục xem xét dữ liệu an toàn trong nhiều năm.
Những tín hiệu ban đầu liên quan đến sốc phản vệ và ngất xỉu đã được xác định từ sớm, nhưng cả hai đều hiếm gặp. Trong đó, sốc phản vệ xảy ra khoảng 1,7 trường hợp trên một triệu liều, ngất xỉu thường liên quan đến lo âu hoặc căng thẳng khi tiêm.
Thực tế, các nghiên cứu dịch tễ học đánh giá nguy cơ của các tình trạng nghiêm trọng như hội chứng Guillain-Barré (GBS) đã cho thấy không có nguy cơ gia tăng nào liên quan đến vắc xin HPV. Khảo sát từ các nhóm dân số lớn ở nhiều quốc gia liên tục chứng minh rằng vắc xin HPV rất an toàn, không có mối liên hệ đáng lo ngại nào với các rối loạn tự miễn dịch hay các vấn đề sức khỏe khác.
Dữ liệu từ các nghiên cứu liên quan đến hàng trăm nghìn ca mang thai ở Đan Mạch và Mỹ cho thấy không có tác động bất lợi nào đến kết quả thai kỳ, dị tật bẩm sinh hay sức khỏe của mẹ khi vắc xin HPV được tiêm nhầm trong thời gian mang thai.
Vắc xin HPV chỉ có thể bảo vệ khỏi những loại HPV chưa phơi nhiễm. Mọi người, không phân biệt giới tính, được khuyến cáo tiêm chủng vắc xin HPV trước khi tiếp xúc với virus qua hoạt động tình dục. Dưới đây là các khuyến nghị về độ tuổi và đối tượng tiêm phòng HPV:
Theo một báo cáo của UNFPA và Hội đồng Ung thư New South Wales (2020), tại Việt Nam, ung thư cổ tử cung là loại ung thư phổ biến thứ sáu với 4.177 ca mắc mới và 2.420 ca tử vong trong năm 2018. Tuy nhiên, tỷ lệ tiêm chủng HPV và tỷ lệ khám sàng lọc ung thư cổ tử cung còn thấp. Dữ liệu khảo sát năm 2021 chỉ ra rằng, chỉ có khoảng 12% phụ nữ, trẻ em gái trong độ tuổi 15 – 29 được tiêm HPV và chỉ 28% phụ nữ trong độ tuổi 30 – 49 được khám sàng lọc ung thư. Do đó, mỗi người, đặc biệt là các bậc phụ huynh nên chủ động đưa con đi tiêm HPV phòng ngừa ung thư liên quan đến virus này càng sớm càng tốt.
Vắc xin phòng HPV giúp ngăn ngừa nhiễm và bị các tổn thương tiền ung thư hay loạn sản gây ra bởi HPV tuýp 6, 11, 16 và 18, như tân sinh trong biểu mô cổ tử cung, ung thư biểu mô tuyến cổ tử cung tại chỗ, tân sinh trong biểu mô âm hộ, âm đạo. Ngoài ra, vắc xin này có thể làm giảm ung thư hậu môn và bộ phận sinh dục (ở cả nam và nữ), ung thư hầu họng .
Các chuyên gia y tế cho biết, vắc xin HPV đã và đang được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới, đã chứng minh được tính an toàn và sinh miễn dịch tốt, tồn tại bền vững tới 30 năm. Tuy nhiên, vắc xin này không thể ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác và tránh thai.
Bệnh nguy hiểm nhất mà vaccine HPV có thể phòng ngừa được là bệnh ung thư cổ tử cung và là “cơn ác mộng” của chị em phụ nữ. Đây là bệnh lý ác tính của biểu mô lát (biểu mô vảy) hoặc biểu mô tuyến cổ tử cung. Ung thư cổ tử cung là ung thư sinh dục phổ biến nhất ở phụ nữ tại các nước kém phát triển. Mỗi năm trung bình có 10-20 người trong 100.000 phụ nữ ở độ tuổi 30 được phát hiện có ung thư cổ tử cung. Tần suất này cao nhất ở Columbia và Đông Nam Á. Trên thế giới, cứ 2 phút lại có một phụ nữ chết do ung thư cổ tử cung. Tại Việt Nam, mỗi ngày có 7 phụ nữ tử vong vì ung thư cổ tử cung, 14 trường hợp mới được chẩn đoán mắc bệnh. (1)
Virus HPV không chỉ là nguyên nhân chính gây ung thư cổ tử cung mà còn là nguyên nhân gây ra một loạt các bệnh nguy hiểm khác ở cả nam và nữ như ung thư âm đạo, âm hộ, dương vật, ung thư vòm họng và hậu môn. Mặc dù phần lớn người nhiễm HPV không biểu hiện các triệu chứng và có thể tự khỏi. Nhưng vẫn có một tỷ lệ người nhiễm HPV có nguy cơ bị nhiễm trùng mạn tính, tiến triển âm thầm không có triệu chứng nhưng theo thời gian có thể dẫn đến các tổn thương tiền ung thư mà nếu không được điều trị, có thể tiến triển thành ung thư cổ tử cung theo thời gian.
Virus HPV không phân biệt giới tính nam hay nữ, các bệnh lý do HPV gây ra ảnh hưởng đến cả hai giới. Trong khi độ lưu hành HPV ở nam cao hơn nữ ở mọi lứa tuổi (tỷ lệ lưu hành ở nam giới là 91%, trong khi ở nữ giới chỉ 85%), miễn dịch cộng đồng HPV cho nam lại đang phụ thuộc vào việc bao phủ vắc xin ở nữ. Đặc biệt, nam giới có tỷ lệ chuyển đổi huyết thanh thấp sau nhiễm HPV tự nhiên, kháng thể kháng HPV sau nhiễm tự nhiên không bảo vệ hoàn toàn tránh khỏi bị nhiễm HPV sau đó. Lây nhiễm HPV từ nữ lây sang cho nam cao hơn từ nam lây cho nữ. Nam có tỷ lệ thải loại HPV thấp hơn 26% so với nữ.
⇒ Bạn có thể tìm hiểu chi tiết hơn tại: Tiêm HPV có tác dụng gì? 5 lợi ích bạn sẽ nhận được từ vắc xin này
Hiện nay, có 2 loại vaccine HPV là Gardasil (Mỹ) và Gardasil 9 (Mỹ). Hai loại vắc xin HPV này có một số điểm khác nhau cơ bản về số lượng tuýp virus HPV có thể phòng ngừa, đối tượng tiêm, lịch tiêm cũng như tác dụng phòng ngừa.